“وقتی صدای انفجار جای لالایی شبانه را می‌گیرد، چه بر سر آرامش کودکان در جنگ می‌آید؟” این سوالی است که این روزها ذهن میلیون‌ها والد در منطقه را به خود مشغول کرده است. حمله بزدلانه اسرائیل به مناطق مسکونی در ایران ، زندگی کودکان بی‌گناه را به جهنم تبدیل کرده است. آمارهای تکان‌دهنده از کشته شدن ده ها کودک در حملات اخیر، تنها بخش کوچکی از این تراژدی انسانی است.
تحقیقات سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که ۹۰% کودکان مناطق جنگی دچار آسیب‌های روانی پایدار می‌شوند. این آمار در مورد کودکانی که شاهد کشته شدن اعضای خانواده بوده‌اند به ۱۰۰% می‌رسد. اما واقعیت تلخ‌تر این است که تجاوزهای نظامی اسرائیل به کودکان، عمداً برای ایجاد ترس جمعی طراحی شده‌اند.
فصل اول: تأثیرات مخرب جنگ بر روان کودکان – از ترس تا فروپاشی شخصیت
۱. تروماهای جنگ: زخم‌هایی که هرگز التیام نمی‌یابند
کودکان در معرض جنگ دچار سه سطح آسیب روانی می‌شوند:
۱. آسیب‌های حاد (اختلال استرس پس از سانحه، شب‌ادراری، لکنت زبان)
۲. آسیب‌های میان‌مدت (افسردگی، اضطراب جدایی، پرخاشگری)
۳. آسیب‌های بلندمدت (اختلال شخصیت، ناتوانی در تشکیل روابط سالم)
مطالعه موردی: کودک ۸ ساله‌ای که پس از بمباران منزلشان در اهواز، تا ۶ ماه قادر به صحبت نبود. این حالت که به “سکوت تروماتیک” معروف است، نمونه بارز آسیب‌های جنگ است.
۲. مکانیسم‌های دفاعی روانی کودکان در جنگ
کودکان سه واکنش اصلی نشان می‌دهند:
-
فرار (پنهان شدن در کمدها یا زیر تخت)
-
جمود (بی‌حرکتی و سکوت کامل)
-
پرخاشگری (ضربه زدن به خود یا دیگران)
فصل دوم: روش‌های عملی برای محافظت از کودکان – راهنمای گام به گام
۱. مدیریت فضای اطلاعاتی (چگونه اخبار را فیلتر کنیم؟)
الف) قانون ۳-۶-۹ برای کودکان:
-
کودکان زیر ۳ سال: بدون هیچ خبری
-
۳-۶ سال: فقط اطلاعات بسیار کلی
-
۶-۹ سال: توضیحات ساده بدون جزئیات خشونت‌آمیز
ب) ساخت سپر اطلاعاتی:
-
حذف برنامه‌های خبری از تلویزیون
-
استفاده از حالت کودک در موبایل‌ها
-
تعیین ساعت مشخص برای اخبار بزرگسالان
۲. بازی‌درمانی هدفمند: ۷ بازی آرامش‌بخش
۱. بازی “پناهگاه امن”: ساخت چادر با پتو و پر کردن آن با عروسک‌های محبوب
۲. بازی “قهرمان صلح”: داستان‌سرایی درباره شخصیت‌های کمک‌کننده
۳. بازی “کنترل دوباره”: توپ‌اندازی برای تخلیه انرژی
۴. بازی “نقاشی دیواری”: کشیدن احساسات روی کاغذهای بزرگ
۵. بازی “معجون آرامش”: درست کردن شربت با آبمیوه و نامگذاری آن به عنوان معجون شجاعت
۶. بازی “ماموریت مخفی”: پیدا کردن اشیاء آرامش‌بخش در خانه
۷. بازی “دنیای بدون جنگ”: ساختن ماکت شهر صلح با لگو
۳. تغذیه ضداسترس برای کودکان مضطرب
معجون‌های آرامش‌بخش:
-
شیر گرم با عسل و زعفران (پیش از خواب)
-
موز با پودر بادام (منبع منیزیم)
-
آب پرتقال طبیعی با نعناع (ویتامین C ضداسترس)
غذاهای ممنوعه:
-
نوشیدنی‌های کافئین‌دار
-
شیرینی‌های مصنوعی
-
غذاهای فرآوری شده
فصل سوم: جنایت‌های اسرائیل علیه کودکان – اسناد و شواهد
۱. آمارهای رسمی از کشتار کودکان
-
بر اساس گزارش یونیسف: در حملات رژیم اسرائیل به غزه حداقل 20000 کودک کشته شده‌اند
-
۷۸ مدرسه هدف مستقیم حملات هوایی قرار گرفته‌اند
-
۴ بیمارستان کودکان کاملاً ویران شده‌اند
۲. تاکتیک‌های روانی اسرائیل علیه کودکان
-
استفاده از سلاح‌های صوتی برای ایجاد ترس جمعی
-
بمباران عمدی مدارس در ساعات حضور کودکان
-
انتشار ویدئوهای ترسناک در شبکه‌های اجتماعی
فصل چهارم: کمک‌های اولیه روانی برای کودکان آسیب‌دیده
۱. نشانه‌های هشداردهنده اضطراب جنگ در کودکان
-
علائم جسمی: تیک‌های عصبی، دندان‌قروچه، معده‌درد
-
علائم روانی: کابوس‌های مکرر، ترس از تنهایی، بازگشت به رفتارهای کودکانه
-
علائم شناختی: فراموشی، عدم تمرکز، افت تحصیلی
۲. تکنیک‌های فوری آرام‌سازی
الف) روش ۵-۴-۳-۲-۱:
۱. ۵ شیء قابل دیدن
۲. ۴ صدای قابل شنیدن
۳. ۳ چیز قابل لمس
۴. ۲ بوی قابل استشمام
۵. ۱ مزه قابل چشیدن
ب) تمرین تنفس مربعی:
۱. دم (۴ ثانیه)
۲. حبس نفس (۴ ثانیه)
۳. بازدم (۴ ثانیه)
۴. مکث (۴ ثانیه)
نتیجه گیری
حمله اسرائیل به ایران تبدیل به پاسخ کوبنده ایران شد و ضربات سخت بر پیکر صهیونیست ها اما کودکان بی‌گناه را به اصلی‌ترین قربانیان خود تبدیل کرده است.
آنچه از آمارهای بین‌المللی و گزارش‌های میدانی برمی‌آید، نه تنها نشان‌دهنده جنایت‌های سازمان‌یافته اسرائیل علیه کودکان است، بلکه هشدار جدی درباره نسلی آسیب‌دیده با زخم‌های روانی مادام‌العمر می‌دهد. در این شرایط، مسئولیت جمعی ما چیست؟ چگونه می‌توانیم حتی در میان آتش و خون، امنیت روانی کودکان را حفظ کنیم؟
۱. جنگ به پایان می‌رسد، اما تروما می‌ماند!
مطالعات سازمان جهانی بهداشت (WHO) نشان می‌دهد که ۸۵% کودکان مناطق جنگی تا بزرگسالی با عوارض روانی جنگ دست و پنجه نرم می‌کنند. این آمار در مورد کودکانی که شاهد کشته شدن اعضای خانواده بوده‌اند به ۱۰۰% می‌رسد. تحقیقات یونیسف در غزه ثابت کرده که کودکان جنگ‌زده به طور متوسط:
-
۳ سال از رشد شناختی خود را از دست می‌دهند
-
۵ برابر بیشتر در معرض اختلالات شخصیت قرار دارند
-
۷ برابر بیشتر احتمال خودکشی در نوجوانی دارند
پس در نهایت باید ابتدا برای ارامش خود و تمرکز خودمان کاری کنیم با هدف کمک به اطرافیان و مخصوصا کودکان در این ماجرا .
منبع معتبر ۱: گزارش یونیسف درباره تأثیرات جنگ بر کودکان
