بیان توقعات و احساسات؛ از سوتفاهمها تا تفاهمها.
در دنیای امروزه که همهچیز با شتاب و سرعت در حرکت است، چالشهای متعددی برای روابط انسانی ایجاد میشد. از اساسیترین و برجستهترین این چالشها میتوان به بیان توقعات و احساسات در روابط اشاره کرد؛ آن هم به شیوهای که شخص مقابل علاوه بر شنیدن، کامل درک کند.
اغلب افراد این دیدگاه و تفکر را دارند که شریک زندگی و عاطفی، یا دوستان باید بدون بیان خواسته و احساساتشان، آنها را بفهمند و درک کنند، در غیر اینصورت متهم میشوند به بیمعرفتی و عدم شناخت و توجه کافی و دهها سوتفاهم دیگر که به دلخوری منجر میشود و نتیجهای جز از بین رفتن حس صمیمیت در رابطه و یا حتی از دست رفتن تمام آن رابطه میشود.
اما چطور پلهای درک و همدلی را بسازیم؟
در مقالات گذشته، راجعبه چرا با پارتنر خود به مشکل برمیخوریم، صحبت کردهایم؛ یکی از عوامل ذکر شده عدم بیان توقعات و احساسات به صورت روشن و واضح بود. حالا در این مقاله این مورد را باهم بررسی و راهکارهای عملی بیان میکنیم.
نقش عدم بیان توقعات و احساسات در جدایی:
به گزارش تابناک، با بررسی دادههای ثبت شده مشخص شده که «طی ۷ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ از هر ۱۰۰ مورد ازدواج در این دوره زمانی حدود ۳۹ مورد به طلاق انجامیده است.»
برخی از پژوهشها نشان میدهند که از عوامل اصلی این افزایش، میتوان به عدم ارتباط مؤثر بین زوجین اشاره کرد.
وقتی زوجین نمیتوانند صریح و شفاف توقعات و احساسات خود را بیان کنند، سوءتفاهمها و دلخوریها افزایش مییابد. این عدم ارتباط، بهتدریج فاصلهی عاطفی ایجاد میکند و مشکلات کوچکی که قابل حل بودند، به موانع بزرگی تبدیل میشوند.
برخی از دلایل اصلی مشکلات زوجین عبارتاند از:
– عدم بیان نیازها: بسیاری از افراد احساسات و نیازهای خود را پنهان میکنند، به امید اینکه شریک زندگیشان خود متوجه شود.
– سوءتفاهمهای مکرر: نبود ارتباط شفاف باعث میشود طرفین برداشتهای نادرستی از رفتار و گفتار یکدیگر داشته باشند.
– فشارهای روانی و استرس: فشارهای زندگی مدرن میتواند بر روابط تأثیر منفی بگذارد، بهویژه اگر زوجین نتوانند دربارهی این فشارها با هم صحبت کنند.
اهمیت آموزش مهارتهای ارتباطی:
همچنین، تحقیقات نشان میدهد زوجهایی که مهارتهای ارتباطی قویتری دارند و از بیان توقعات و احساسات خود چشمپوشی نمیکنند، رابطه مستحکمتر و رضایتبخشتری دارند. آموزش و توسعهی این مهارتها میتواند به کاهش نرخ طلاق و بهبود کیفیت روابط کمک کند.
پیوند قویتر با ارتباطات صادقانه و شفاف:
ارتباط مؤثر، ستون فقرات هر رابطهی سالمی است. زمانی که طرفین بهطور روشن افکار و احساسات خود را بیان نمیکنند، یا به شیوهای نادرست انتقال میدهند و یا حتی از آنها چشمپوشی میکنند، باعث ایجاد دلخوری و فاصله و شکاف در رابطه میشوند که در طولانی مدت میتواند رابطه را به فروپاشی برساند.
در حالی که، با گفتن از افکار و خواستهها، به طرف مقابل این فرصت را میدهیم تا این نیازها و نگرانیهای ما را بشنود و با درک آن، پاسخی بدهد. در این نوع روابط باز، اعتماد و احترام متقابل بیشتری دیده میشود و همچنین سوتفاهم در آنها کمتر رخ میدهد.
۳ توقع غیرواقعبینانه که رابطه را تحت تأثیر قرار میدهد:
• انتظار ذهنخوانی از طرف مقابل:
برخی افراد با تأثیر گرفتن از رسانهها و روانشناسیهای زرد، به این باور رسیدهاند که اگر شریک عاطفیشان آنها را دوست دارد، باید بدون هیچ توضیح و به زبان آوردنی، احساسات و افکار آنها را بفهمد و درک کند! غافل از آنکه این نوع توقعات غیرواقعبینانه موجب ناامیدیهای بزرگ در شریک زندگی و رابطه میشود.
• ترس از قضاوت یا رد شدن:
افرادی هم هستند که میترسند با بیان توقعات و احساسات خود قضاوت شوند، یا جواب رد بشنوند. این ترس آنها را به سکوت وامیدارد که به ضرر رابطه است؛ این نگفتنها و ترسهای نا به جا، فقط به انباشتهتر شدن دلخوریها و افزایش شکاف در رابطه میشود.
• الگوهای ارتباطی ناکارآمد:
از عللهای دیگر، میتوان به محیط و نوع تربیت اشاره کرد. خانوادههای اغلب این افراد، کودکان خود را به بیان صادقانهی خواسته و نیازهایشان تشویق نکردهاند و این کودکانِ دیروز، امروز در چگونگی بیان احساسات خود دچار مشکل شدهاند و از مواجهه با آن میترسند، چون یاد نگرفتهاند چطور باید روشن و بدون تعارف خواستههایشان را به زبان بیاورند.
چطور سوتفاهمها را به تفاهم تبدیل کنیم؟
۱) پذیرش این واقعیت که هیچکس ذهنخوان نیست.
همهی ما محدودیتهای انسانی داریم و نمیتوان آن را انکار کرد. چه خود ما و چه نزدیکترین افراد بهمان نمیتوانیم ذهن همدیگر را بخوانیم. برای فهمیدن همدیگر نیاز داریم تا احساسات و نیازهایمان را به صورت مستقیم بیان کنیم.
۲) تمرین بیان صادقانه احساسات و توقعات:
تمرین کنیم که به جای سرزنش کردن و اتهام زدن، جملاتمان را با «من» شروع کنیم. نگوییم: «تو هیچوقت برای من وقت نداری.» به جای آن بگوییم: «من احساس میکنم بهتره بیشتر باهم وقت بگذرونیم.»
به جای کلیگویی، اینطور شفاف و دقیق بودن از سوتفاهمها و دلخوریها جلوگیری میکند.
۳) ایجاد فضای امن برای گفتگو:
با تشویق به اشتراکگذاری احساسات و نداشتن هیچ قضاوت و پیشداوری به هر دو طرف این اجازه را میدهد تا بدون ترس از انتقاد و سرزنش شدن، احساساتشان را بیان کنند. میتوان این سوال را پرسید: «چه احساسی داری؟» تا شخص مقابل احساس درک شدن کند و به بیان توقعات و احساسات تشویق شود.
۴) تنظیم انتظارات واقعبینانه:
واقعیتهای زندگی خود را ببینید و بشناسید و انتظاراتتان را با آن هماهنگ کنید. درک صحیح شرایط، محدودیتها، تواناییهای خود و دیگران و پذیرش اینکه همهچیز همیشه طبق خواست ما پیش نمیرود، کمک میکند تا انتظاراتی منطقی و واقعی داشته باشیم و با توقعات غیر واقعی موجب ناامیدی و ناراحتی در رابطه نشوید.
۵) تمرین مهارتهای ارتباطی:
وقتی شریک عاطفیتان صحبت میکند، با تمام توجه و دقت به او گوش دهید و برای شفافسازی بهتر از او بخواهید جاهایی که برایتان ابهام دارد، بیشتر توضیح بدهد.
۶) مراقبت از خود:
اولین گام برای کمک به رابطه، شناخت و دوست داشتن خود است. ابتدا باید یاد بگیرید که چطور استرس و احساسات خود را مدیریت کنید تا دچار هیجانات لحظهای نشوید و به رابطه آسیب نزنید.
۷) پذیرش آسیبپذیری:
با قبول این واقعیت که همهی ما انسانهایی با احساسات، نقاط قوت و ضعف هستیم، به خودمان اجازه میدهیم که صادقانه احساسات، ترسها و نیازهایمان را با دیگران در میان بگذاریم؛ بدون اینکه از قضاوت یا رد شدن بترسیم. این تبادل صادقانه میتواند اعتماد و همدلی را در رابطه تقویت کند.
کلام آخر:
روابط ما منعکسکنندهی تلاشها و سرمایهگذاریهایی است که در آنها انجام میدهیم.
با گوش دادن به نیازهای شریک زندگی و بیان توقعات و احساسات خود به ایجاد رابطهای عمیقتر، معنادارتر و رضایتبخشتر کمک میکنیم.
فراموش نکنیم که بیان نیازها نهتنها نشانهای از ضعف نیست، بلکه قدرت و بلوغ عاطفی ما را نشان میدهد. با ایجاد فضایی امن برای گفتگو و تشویق ارتباط صادقانه، میتوانیم دنیایی از تفاهم و محبت را در روابطمان تجربه کنیم.
آکادمی فن بیان رجایی اینجاست تا به شما در برداشتن قدمهایی شجاعانه در جهت بهبود روابطتان و معنا بخشیدن به آنها، همراهتان باشد.
آکادمی ما به شما کمک میکند تا:
– توقعات و احساسات خود را بهصورت مؤثر بیان کنید.
– بر ترسهای ارتباطی غلبه کنید و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
– مهارتهای گوش دادن فعال و درک متقابل را بیاموزید.
پس همین امروز به جمع ما بپیوندید و با دیدن آموزشهای رایگان و مقالات مفید، گام بزرگی در جهت بهبود روابط شخصی و حرفهای خود بردارید.