لحظات کوچک، احساسات بزرگ!
آیا میدانستید که حرکات چهرهای کوچک و غیر ارادی میتوانند احساسات واقعی را فاش کنند؟!
این حرکات کوتاه و ناخودآگاه که به عنوان Micro Expression(میکرو اکسپرشن) یا ریز بیان شناخته میشوند، به ما کمک میکنند تا از طریق چهرهها، دنیای پنهان احساسات انسانی را کشف کنیم.
در این مقاله، به بررسی میکرو اکسپرشنها، تاریخچهی کشف آنها و کاربردهای گستردهشان خواهیم پرداخت.
چهرههای ناپیدا؛ معرفی و تعریف Micro Expression:
احساسات انسانی یکی از جنبههای پیچیده و جذاب روانشناسی است. احساسات ما نه تنها بر رفتارها و تصمیماتمان تأثیر میگذارند، بلکه نقش مهمی در نحوه ارتباط ما با دیگران نیز ایفا میکنند.
این احساسات میتوانند شامل طیفی از حالتهای مختلف باشند، از شادی و غم گرفته تا خشم و ترس. احساسات به ما کمک میکنند تا واکنشهای مناسبی به محیط پیرامون خود داشته باشیم و با دیگران ارتباط برقرار کنیم.
اکنون که با مفهوم کلی احساسات آشنا شدیم، به بررسی میکرو اکسپرشنها میپردازیم:
میکرو اکسپرشن(Micro Expression) نخستین بار توسط روانشناس آمریکایی پل اکمن(Paul Ekman) و همکارش والاس فرایسن(Wallace Friesen) در دههی ۱۹۶۰ کشف شد.
اکمن و فریسن در تحقیقاتی که بر روی تشخیص دروغ و احساسات پنهان انجام دادند، متوجه شدند که افراد هنگام تلاش برای پنهان کردن احساسات واقعی خود، اکسپرشنهای کوتاه و غیر ارادی از خود نشان میدهند.
پل اکمن بهطور گستردهای در مورد میکرو اکسپرشنها صحبت کرده است. یکی از توضیحات کلیدی او در مورد میکرو اکسپرشنها این است:
«میکرو اکسپرشنها حرکات چهرهای غیر ارادی هستند که در کمتر از یک ثانیه رخ میدهند و احساسات واقعی فرد را نشان میدهند، حتی اگر او سعی در پنهان کردن آنها داشته باشد.»
اکمن تأکید دارد که این نشانهها میتوانند به ما کمک کنند تا احساسات واقعی دیگران را درک کنیم، حتی زمانی که سعی در پنهان کردن آنها دارند.
کاربردهای Micro Expression:
با گذر زمان، تحقیقات بیشتری بر روی میکرو اکسپرشنها صورت گرفت و کاربردهای آنها در زمینههای مختلف گسترش یافت:
۱) روانشناسی و شناخت احساسات:
میکرو اکسپرشنها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی تشخیص احساسات در روانشناسی شناخته شدند. آنها به محققان کمک میکنند تا بهتر بفهمند که افراد چگونه احساسات خود را پنهان میکنند یا ابراز میدارند.
۲) تشخیص دروغ:
یکی از کاربردهای اولیه و مهم میکرو اکسپرشنها در زمینهی تشخیص دروغ بود. افراد آموزش دیده میتوانند از طریق مشاهده میکرو اکسپرشنها، متوجه دروغگویی یا پنهان کردن اطلاعات شوند.
۳) پلیس و نیروهای امنیتی:
میکرو اکسپرشنها به عنوان ابزاری مهم در آموزش نیروهای پلیس و امنیتی برای تشخیص رفتارهای مشکوک و دروغگویی مورد استفاده قرار میگیرند.
۴) روابط اجتماعی و ارتباطات بین فردی:
دانشمندان و مشاوران ارتباطات از میکرو اکسپرشنها برای بهبود روابط اجتماعی و ارتباطات بین فردی استفاده میکنند.
این دانش به افراد کمک میکند تا بهتر احساسات خود را درک کنند و واکنش مناسبی به دیگران نشان دهند.
۵) کسبوکار و مدیریت:
در محیطهای کسبوکار، میکرو اکسپرشنها به مدیران کمک میکند تا از طریق مشاهده رفتارهای کارکنان، مشکلات پنهان و نارضایتیها را شناسایی کنند و بهبود بخشند.
تفاوت Micro Expression و Body Language:
میکرو اکسپرشنها و زبان بدن هر دو ابزارهای قدرتمندی برای نشان دادن احساسات و افکار هستند، اما تفاوتهایی بین این دو وجود دارد:
• زمان:
میکرو اکسپرشنها فقط برای یک زمان کوتاه (کمتر از یک ثانیه) ظاهر میشوند، در حالی که زبان بدن شامل حرکات و ژستهایی است که ممکن است برای مدت طولانیتری بمانند.
• کنترل آگاهانه:
میکرو اکسپرشنها معمولاً بهطور غیر ارادی و بدون کنترل ظاهر میشوند، در حالی که زبان بدن میتواند آگاهانه و با قصد ارتباط برقرار کردن استفاده شود.
• دقت احساسات:
میکرو اکسپرشنها معمولاً احساسات قوی و عمیقی مانند ترس، خشم، شادی، و غیره را نشان میدهند، در حالی که زبان بدن ممکن است بهطور گستردهتری احساسات و واکنشها را نشان دهد.
• تشخیص و تفسیر:
تشخیص میکرو اکسپرشنها به مهارت و تجربه نیاز دارد زیرا بسیار سریع و نامحسوس هستند، در حالی که زبان بدن معمولاً آشکارتر و برای تفسیر آسانتر است.
وقتی دوستت بیشتر از کلمات میگوید!
در ادامه با یک مثال به تحلیل Micro Expression و زبان بدن در مکالمات دوستانه میپردازیم:
فرض کنید در یک مکالمهی دوستانه با یکی از دوستان خود هستید و موضوعی را مطرح میکنید که ممکن است باعث ترس یا نگرانی شود.
میکرو اکسپرشن:
هنگامی که شما موضوعی نگرانکننده مانند اتفاقات ناخوشایند یا وضعیت خطرناک را مطرح میکنید، دوستتان در کمتر از یک ثانیه چشمانش را گشاد میکند و دهانش را کمی باز میکند.
این حرکات بسیار کوتاه و سریع هستند و به سرعت به حالت عادی برمیگردند. این Micro Expression نشاندهندهی ترس یا نگرانی واقعی او است، حتی اگر بلافاصله بعد از آن سعی کند خود را آرام نشان دهد.
زبان بدن:
دوستتان ممکن است در طول مکالمه بهطور آشکارتر بدنش را به سمت جلو خم کند، دستهایش را به هم فشار دهد یا بهطور ناگهانی حرکت کند.
این حرکات بدنی(Body Language) نشاندهندهی ترس و نگرانی او هستند و آشکارتر از میکرو اکسپرشنها میباشند.
جمعبندی:
دانستیم Micro Expression ابزارهایی هستند که احساسات واقعی افراد را بدون فیلتر و در لحظهای کوتاه فاش میکنند.
این حرکات چهرهای کوتاه و غیر ارادی، به ما کمک میکنند تا از دروغها و تلاشهای پنهان کاری دیگران آگاه شویم.
اما همانطور که پل اکمن اشاره میکند:
«Micro Expression دروغها را فاش میکنند، اما حقیقت را نمیگویند. آنها احساسات واقعی را نشان میدهند، اما دلیل پشت آن احساسات را توضیح نمیدهند.»
این بدان معناست که اگرچه میکرو اکسپرشنها میتوانند به ما سرنخهایی از احساسات واقعی افراد بدهند، اما نمیتوانند دلیل و منشأ آن احساسات را به ما بگویند.
برای فهمیدن عمق و زمینهی پشت احساسات، نیازمند تحلیل بیشتری هستیم و باید ارتباطات انسانی را به طور گستردهتر و عمیقتر بررسی کنیم.
به این ترتیب، میکرو اکسپرشنها به عنوان یک ابزار ارزشمند در تحلیل ارتباطات و رفتارهای انسانی استفاده میشوند، اما تنها بخشی از داستان را روایت میکنند.
در نهایت، برای درک کامل و صحیح احساسات و نیات دیگران، باید ترکیبی از میکرو اکسپرشنها، زبان بدن و گفتار را در نظر بگیریم و به دقت تحلیل کنیم.
این ترکیب میتواند به ما کمک کند تا روابط خود را بهبود بخشیده و ارتباطات مؤثرتری برقرار کنیم.
اگر علاقهمند به یادگیری بیشتر در مورد Micro Expression و دیگر مهارتهای ارتباطی هستید، توصیه میکنم به آکادمی فن بیان رجایی سر بزنید.
این آکادمی، آموزشهای جامعی در زمینه فن بیان، زبان بدن و میکرو اکسپرشنها ارائه میدهد که میتواند مهارتهای ارتباطی شما را به سطح بالاتری برساند.
