قهر کردن؛ نمک زندگی یا آسیب زننده به رابطه؟
«قهر و دعوا نمک زندگیه!»
این جمله برای همهی ما آشناست و بارها و بارها شنیدهایم، تا جایی که باورمان شد قهر واقعا نمک زندگی است و میتواند نزدیکی بین افراد ایجاد کند.
اما طبق تحقیقاتی که در زمینهی روانشناسی و ازدواج و روابط صورت گرفته، قهر کردن و دعوا نه تنها نمک زندگی نیست، بلکه به مرور زمان آسیبهای جدی به رابطهها وارد میکند و حتی قادر است روابط را به مرگ و فروپاشی برساند.
تفاوتی هم ندارد که این قهر کردن و دعواها کوتاهمدت باشند، یا بلندمدت. در هر صورت، این روی برگردانی از همسر و پارتنر و قهر بودنها اثرات مخرب را میگذارند.
امروزه متاسفانه با گسترش روانشناسی زرد و عدم آگاهی افراد از این موضوع، روابط را به مسیری نادرست هدایت میکند؛ چرا که این علم، با شعارهای توخالی و غیرعلمی و غیرمنطقی نه تنها کمکی به حل تعارضات و اختلافات نمیکند، بلکه گرهها و پبچیدگیهای بیشتری را به آن اضافه میکند.
در ادامه به بررسی عواملی که منجر به اختلاف و قهر بین زوجین میشود، میپردازیم.
حقیقتی مهم دربارهی قهر و دعوا:
میدانیم که هیچ دو انسانی وجود ندارد که از تمام جنبههای اخلاقی و رفتاری مشابه به یکدیگر باشند؛ شبیهترین افراد نیز تنها در ۴۰ تا ۵۰ درصد میتوانند اشتراکاتی داشته باشند.
بنابراین، با توجه به وجود اختلافات گسترده در زمینهی شخصیتی و اخلاقی میان افراد، انتظار پیش نیامدن اختلاف و دعوا دور از حقیقت است؛ چرا که نبود هیچ بحث و اختلافنظری است که غیرطبیعی به نظر میرسد و باید بررسی شود.
اما نکتهی حائز اهمیت این است که افراد بتوانند تعارضات میان خود و شریک عاطفیشان را به شکلی اصولی حل کنند و بحران قهر کردن و دعوا را به شیوهای درست پشت سر بگذارند.
زمانی که میگوییم قهر کردن و دعوا بر روابط عاشقانه تاثیر منفی میگذارد که این قهر و دعواها به صورت عقدههای حل نشده اما فراموش شده باقی بمانند و یا اینکه افراد دائما و بدون دلیلی موجه قهر و دعوا کنند.
یکی از راههای موثر برای کاهش قهر و دعوا در روابط عاشقانه، یادگیری مهارتهای ارتباطی است. این مهارتها شامل گوش دادن فعال، بیان احساسات به صورت صادقانه و استفاده از تکنیکهای گفتگو سازنده میشود. با تقویت این مهارتها، میتوان به جای قهر و دعوا، به صورت منطقی و موثر با مشکلات و اختلافات برخورد کرد.
در اینجا دورهی زندگی عاشقانه را به شما عزیزان پیشنهاد میدهیم که تمام نکات داشتن یک رابطهی سالم و پایدار آموزش داده شده است.
قهر، یک مکانیسم دفاعی یا یک مشکل ارتباطی؟
در علم روانشناسی قهر اینگونه تعریف شده است: «قهر یک رفتار و مکانیسمی دفاعی تا شخص بتواند از احساسات، افکار، عقاید و رفتارش در مقابل دیگران دفاع کند و یک راه حل هیجانی برای حل اختلافات و مشکلات به شمار میرود که در عمل موجب آزار و اذیت فرد مقابل نیز می شود.»
در حقیقت افراد زمانی متوسل به قهر میشوند که نمیتوانند مشکلات خود را از راهی درست و منطقی حل کنند.
شاید برایتان جالب باشد علم روانشناسی معتقد است دستهای از افراد وجود دارند که بیش از سایرین تمایل به قهر کردن و دعوا دارند. این دستهها عبارتند از:
• بازیگران نقش قربانی:
تحقیقات ثابت کرده است افرادی که همواره خود را مظلوم و قربانی نشان میدهند، بیشتر از دیگران درگیر قهر و دعوا کردن هستند تا بلکه بتوانند به خواستههای نامعقول و غیرمنطقی خود برسند.
• افراد لجباز و یکدنده:
لجبازی یکی از مهمترین دلایلی است منجر به قهر میشود؛ چرا که افراد لجباز دائما به دنبال این هستند که حرف و عقیدهی خود را به کرسی بنشانند و اگر شرایط خلاف میل و علاقه آنها شود، این افراد به قهر روی میآورند.
• قدرت طلبان و کنترل گران:
افراد قدرتطلب و کنترلگر نیز از آن دسته افرادی هستند که میزان قهر کردن در آنها بالا است.
• ناتوانی در برقراری ارتباط درست:
بسیاری از اوقات قهر کردن، نه از سر لجبازی است و نه از سر کینه و مظلوم نمایی و قدرت طلبی؛ بلکه به دلیل ناتوانی در برقراری ارتباط صحیح است.
در واقع این افراد نمیدانند که چطور خواسته و ناراحتی خود را بیان کنند و چطور مشکلات پیش آمده را حل کنند و به همین دلیل به قهر روی میآورند.
• باجگیران عاطفی:
افرادی که اصطلاحا «باجگیر عاطفی» خوانده میشوند نیز از جمله اشخاصیاند که بیشتر تمایل به دعوا و قهر دارند.
بررسی ۵ عامل موثر در ایجاد قهر و دعوا:
دلایل متعددی در ایجاد قهر کردن و دعوا موثر هستند که در این قسمت با ۵ مورد از آنها آشنا خواهیم شد.
۱) احساسات و ناراحتیهای حل نشده.
اغلب اوقات افراد فکر میکنند که قهرها ناگهانی و به شکل طولانی شروع میشوند، اما باید بگوییم که اینطور نیست؛ اغلب اوقات علت قهر میتواند احساسات و ناراحتیهای حل نشدهی گذشته باشد که با گذشت زمان همچون اثر دومینو موجب فوران قهر و دعوا میشود.
۲) درک نکردن و قضاوت عجولانه.
یکی دیگر از علل قهر کردن افراد، عدم درک و قضاوتهای عجولانهی شریک عاطفی آنهاست.
این نکته در جلوگیری از بروز قهر اهمیت بسیار زیادی دارد که افراد سعی کنند خود را در شرایط شخص مقابل خود قرار دهند و او را درک کنند، ندانسته و عجولانه دست به قضاوت نزنند.
۳) اثبات حرف خود.
بسیار پیش آمده است که هر یک از ما برای اثبات و به کرسی نشاندن حرف خود دست به دعوا و قهر زدهایم.
در واقع یکی از ترفندهایی که به افراد در اثبات حرف آنها کمک میکند همین موضوع قهر کردن است.
۴) اختلاف نظر.
اختلاف نظر هم از دیگر عوامل مهم در ایجاد و بروز قهر و مشکل میباشد.
راهکاری که میتوانیم برای این مشکل داشته باشیم این است که باید سعی کنیم بر نقاط مشترکی که با شریک عاطفیمان داریم، تمرکز کنیم و یا اختلافات را به گونهای منطقی با در نظر گرفتن عقاید و نظرات دو طرف رابطه حل کنیم.
۵) رفتارهای ناراحت کننده.
یکی از اصلیترین مکانیسمهایی که هر یک از افراد در برابر یک رفتار بد و ناراحت کننده از خود نشان می دهند، قهر است.
به عنوان مثال ما انتظار فلان رفتار را از شریک عاطفی خود نداریم، اما زمانی که با آن مواجه میشویم، ناراحت شده و در دفاع از خود با او قهر میکنیم.
تحقیقات نشان داده است که مهمترین نکته در داشتن یک رابطهی خوب و پایدار، داشتن شروع خوب میباشد.
نتیجهگیری:
قهر کردن و دعوا در روابط عاشقانه، اگر به درستی مدیریت نشود، میتواند منجر به ایجاد فاصله عاطفی و آسیبهای جدی به رابطه شود. این گونه رفتارها، اگر تداوم یابند، میتوانند به کاهش اعتماد و احترام متقابل و در نهایت به فروپاشی رابطه بینجامد.
برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، مهم است که به نیازها و احساسات شریک عاطفی خود توجه کنید و سعی کنید او را درک کنید. همچنین، یادگیری روشهای مناسب برای مدیریت خشم و استرس میتواند به شما کمک کند تا در مواجهه با چالشهای رابطه، به گونهای مناسب و سازنده واکنش نشان دهید.
یک رابطه موفق و پایدار، از انتخاب شریک عاطفی با شناخت کامل و دیدی باز آغاز میشود. توجه به ارزشها و اهداف مشترک، همراه با احترام و درک متقابل، میتواند پایههای یک رابطه عاشقانه محکم و سالم را تشکیل دهد. با رعایت این اصول، میتوان از بروز قهر و دعوا جلوگیری کرده و رابطهای عاشقانه شروع کرد.
در این مسیر آکادمی آموزشی فن بیان رجایی به شما آموزش میدهد که چگونه یک رابطهی عاشقانه بسازید، همچنین کمک میکند تا ارتقای مهارتهای ارتباطی خود، رابطهای پایدار و سالم برقرار کنید.