اعتماد به نفس چیست | تفاوت آن با عزت نفس
همه ما کم و بیش با مقوله اعتماد به نفس آشنا هستیم اما باید به شما بگوییم که اعتماد به نفس بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که فکر می کنیم و ما در این مقاله سعی داریم با زبانی ساده آن را به شما معرفی کنیم.
اعتماد به نفس یعنی چه؟ تعریف اعتماد به نفس بر خلاف باور ها چندان واضح نیست و اصلا کار ساده ای نمی باشد. امروزه تعاریف متعددی از اعتماد به نفس وجود دارد که چند مورد از آن ها را در ادامه خواهیم گفت. دیکشنری وبستر اعتماد به نفس را این گونه تعریف کرده است: “باور و اعتماد یک شخص به توانمندی ها و مهارت های خود.”
آلبرت بندورا درباره اعتماد به نفس اینگونه می نویسد: اعتقاد هر فرد در توانایی اش برای انجام وظایف خاص” اعتماد به نفس گفته می شود.” ویکی پدیا نیز درباره اعتماد به نفس اینگونه می گوید: “یکی از ویژگی های روانی است که شخص در آن به دلیل تجربه ها قبلی، به توانایی ها و استعداد ها خود در موفقیت انجام کار ها بهطور موفقیت آمیز اعتماد و باور دارد.”
اعتماد به نفس یک امر حیاتی در زندگی است که وجود آن به توسعه، موفقیت و پیشرفت افراد کمک بسیار زیادی می کند. دانشمندان با پژوهش ها و تحقیقات زیادی که داشته اند دریافته اند که بخش زیادی از اعتماد به نفس ما در پنج سال اول زندگیمان شکل می گیرد.
این بدان معنا است که ما باید در این دوره طلایی از زندگی کودکان تمام تلاشمان را برای شکل گیری و افزایش اعتماد به نفس در کودکان به کار بگیریم. البته توجه داشتید باشید که نتایج این پژوهش ها به این معنا نیست که بعد از پنج سالگی امکان بهبود و ارتقا اعتماد به نفس وجود ندارد برعکس ما حتی در بزرگسالی نیز می توانیم برای ارتقا سطح اعتماد به نفسمان از روش های مختلف استفاده کنیم.
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس
اعتماد به نفس و عزت نفس دو مقوله کاملا متفاوت از یکدیگر اند که در بسیاری از مواقع افراد به اشتباه آن ها را مترادف و معادل یکدیگر می دانند. همانطور که پیش از این گفته شد اعتماد به نفس حس اعتماد و باوری است که فرد نسبت به مهارت ها و توانمندی های خود دارد.
در مقابل عزت نفس ارزشی است که فرد به خود اختصاص می دهدو خود را لایق عشق و محبت و احترام می داند. همچنین عزت نفس به عبارتی ساده تر یعنی من خود را همانطور که هستم می پذیرم و دوست دارم و بخاطر نظر دیگران در پی تغییر خود نیستم.
پس اعتماد به نفس در ارتباط با مهارت ها و استعداد ها و عزت نفس در ارتباط با بعد وجودی شخص است. شما دوستان عزیز می توانید برای آشنایی بیشتر با عزت نفس مقاله عزت نفس چیست و چگونه افزایش می یابد؟ را مطالعه کنید.
مربع اعتماد به نفس
حال که تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس را فهمیدیم خوب است این را بدانیم که در مسئله اعتماد به نفس اصطلاحی تحت عنوان مربع اعتماد به نفس به کار برده می شود که در واقع به این اشاره دارد که اعتماد به نفس متشکل از چهار پدیده مرتبط با هم ایجاد می شود.
مربع اعتماد به نفس متشکل است از:
- باور ها
- رفتار ها
- احساسات
- عشق
در توضیح هر یک از این عوامل باید بگوییم که این پدیده ها همچون پله های یک نردبان اند که رسیدن به پله چهارم آن نیازمند آن است که پله پایین تر پشت سر گذاشته شود و بدون عبور از پله های پایین تر نمی توان به بالاترین نقطه نردبان رسید.
داشتن باور های مثبت و سازنده نقطه شروع و بروز یک رفتار است و بروز رفتار نیز منجر به ایجاد حس مثبت در اشخاص می شود و این حس مثبت خود موجود تقویت باور های اولیه و رفتار ها می شود و بدین ترتیب در نهایت یک می توان به عشق دست یافت.
توجه داشته باشید درست است که اعتماد به نفس از چهار عنصر اصلی تشکیل شده است اما نکته ای که در اینجا مطرح است این است که اعتماد به نفس یک ویژگی پایدار نیست بلکه بر حسب موقعیت می تواند شدت آن تغییر کند.
می دانیم که چهار عنصر تشکیل دهنده اعتماد به نفس یعنی باور ها، رفتار ها، احساسات و عشق پدیده هایی مطلق نیستند بلکه بر حسب موقعیت می توانند تغییر کنند پس به طبع اعتماد به نفس نیز نگی تواند ثابت و پایدار باشد.
اعتماد به نفس مایه حیات
امروزه تمام دانشمندان، روانشناسان و… همگی بر این باور اند که اعتماد به نفس یک ویژگی بسیار مهم و حیاتی در زندگی است که همه ی افراد می بایست برای ارتقا سطح آن بسیار تلاش کنند.
داشتن اعتماد به نفس به توسعه، پیشرفت و موفقیت هر چه بیشتر افراد می انجامد. به نظر شما اگر ما اعتماد به نفس نداشته باشیم چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اول آنکه هیچگاه شما کاری را شروع نخواهید کرد و همیشه در نقطه ای که قرار دارید، خواهید ماند. دوم آنکه اگر کاری را با هزار بدبختی شروع کنید، دائما مرتکب اشتباه خواهید شد و خروجی بسیار بی کیفیتی خواهید داشت که این خود موجب کاهش بیشتر اعتماد به نفس شما می شود.
مورد بعدی این است که به عنوان مثال شما برای یک موقعیت شغلی که توانایی بسیار بالایی برای انجام آن دارید اما به دلیل اعتماد به نفس پایینی که دارید هیچگاه خود را به چالش برای به دست آوردن آن شغل نمی اندازید.
افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند اغلب در یک سیکل معیوب قرار می گیرند که هر چه بیشتر در آن سیکل پیش می روند اعتماد به نفسشان کمتر می شود. برای آنکه بتوانید درک بهتری از این سیکل معیوب داشته باشید به این مثال زیر توجه کنید.
موقعیتی را در نظر بگیرید که شما می دانید که باید برای رسیدن به هدفتان یک کار را شروع کنید اما علیرغم توانایی خوبتان به دلیل اعتماد به نفس پایینی که دارید از شروع آن کار سر باز می زنید.
در این شرایط شما با پا پس کشیدن از شروع کار می بینید که افراد زیادی با مهارتی کنار از شما آن کار را شروع کرده و به موفقیت خوبی هم رسیده اند و در این شرایط شما سر شکسته می شوید و با دست خود باعث از بین رفتن مهارت و در نهایت کاهش هر چه بیشتر اعتماد به نفس خود می شوید.
کلام آخر
دریافتیم که اعتماد به نفس موضوعی متفاوت از عزت نفس است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. باور ها، رفتار ها، احساسات و عشق چهار عامل اصلی در تشکیل اعتماد به نفس اند که در رابطه مستقیم با یکدیگر قرار دارند. پژوهش ها ثابت کرده اند که بخش عمده ای از اعتماد به نفس در پنج سال نخست زندگی شکل می گیرد اما بعد از این پنج سال نیز امکان ارتقا و بهبود آن وجود دارد.
برای افزایش اعتماد به نفس راه ها و تکنیک های زیادی وجود دارد که در مقالات بعدی به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
ممنون از همراهی شما دوستان عزیز.
دیدگاهتان را بنویسید