چطوری بداهه گو باشیم؟

احتمالاً در شرایط زیر یا مشابه آنها، با چنین مواقعی روبرو شده‌اید:

در یک گردهمایی، اطلاعات جامعی درباره یک موضوع دارید، اما نمی‌توانید به آن پرداخت کنید.
در یک مهمانی، پس از پایان گفتگوها یا حتی در طی آن، افراد مهم جمع به شما روی می‌آورند و از نظرتان درباره آن موضوع می‌پرسند. در این حین، شما ممکن است به‌هیچ وجه نتوانید به آنان پاسخ دهید.
در کلاس یا یک وبینار، ممکن است مدرس ناگهان از شما سوالی بپرسد. حتی اگر به آن آگاه باشید، احتمالاً دچار مشکل می‌شوید و گاهی اوقات با سردرگمی پاسخ می‌دهید که ممکن است منجر به اشتباهات شود.
اگر مدیر شما قرار است برای چند مشتری سخنرانی کند، اما به دلیل هوا سرد یا ترافیک دیر به محل جلسه برسد، شما باید به جای او با مشتریان گفتگو کنید.

و موارد مشابه دیگر که ممکن است با آنها مواجه شوید!

سخنرانی بداهه و شناخت اصول حرف زدن بداهه به شکل حرفه‌ای و تمرین‌های موثر برای بهبود مهارت‌های بداهه گویی، می‌تواند به شما کمک کند تا در هر موقعیتی که نیاز به ابراز نظر یا حتی بیان وجود دارد، بهتر عمل کنید! اهمیت تسلط بر مهارت بداهه گویی را در زمانی متوجه می‌شوید که از دست دادن فرصت یا تجربه ناخوشایندی را در نتیجه عدم تسلط بر این مهارت تجربه کنید.

با انجام تمرین‌های مرتبط با بداهه گویی و پرورش مهارت‌های صحبت بداهه، می‌توانید امیدوار باشید که بداهه گویی خود را به سطح قابل قبولی برسانید، هوش کلامی‌تان را تقویت نمایید و در نهایت بتوانید بهتر و موثرتر سخن برآید.

تمرین بداهه‌گویی اول: به جلوی دوربین بروید!

آیا می‌دانید چیست؟

باید بدانید که ممکن است از این کار ترسیده باشید. ممکن است نخواهید ویدئوی سخنرانی یا حرف‌هایتان را در مکان عمومی منتشر کنید. حتی ممکن است باور نداشته باشید که کسی تمایل به شنیدن حرف‌هایتان داشته باشد، اما باید جلوی دوربین بروید!

اگر نمی‌خواهید ویدئوی حرف‌هایتان را در محل عمومی منتشر کنید، این اشکالی ندارد. می‌توانید آن را در لپ‌تاپ یا گوشی خود ذخیره کنید و یا حتی هر چند روز یکبار، آن‌ها را از روی گوشی حذف کنید. اما این مهم است که هر روز یا هر دو روز یکبار ویدئو بگیرید و حرف بزنید. این تمرین به تقویت مهارت بداهه‌گویی شما کمک زیادی خواهد کرد.

چگونه این کار را انجام دهید؟

این کار را به دو روش مختلف می‌توانید انجام دهید. حتی اگر نخواهید ویدئو بسازید، یک آینه را در دست بگیرید، آن را جلوی چشمان خود بگیرید و شروع کنید در مورد هر چیزی که در ذهنتان است حرف بزنید. نیازی به ساختاربندی خاصی نیست. فقط بگویید و حرف بزنید. در ابتدا ممکن است به خود بگویید: “چیزی به ذهنم نمی‌رسد” یا “دارم چیزهای بی‌معنی می‌گویم!” اما فقط کافی است ویدئوی روز اولتان را با ویدئویی که بعد از یک ماه تمرین از خود می‌گیرید، مقایسه کنید. از پیشرفت خود شگفت‌زده خواهید شد! این را به شما قول می‌دهم!

چرا باید این کار را انجام دهید؟

این تمرین باعث بهتر شدن روانی بیان و زبان شما می‌شود. هر چه بیشتر تمرین کنید، صحبت کردن شما بهتر و روان‌تر خواهد شد و برای بداهه‌گویی و صحبت‌های ناگهانی، آماده‌تر می‌شوید. در واقع، حرف زدن جلوی دوربین یا آینه، یک تجربه زنده در این زمینه برای شما به ارمغان می‌آورد که در لحظاتی که به بداهه‌گویی نیاز دارید، به شما کمک خواهد کرد. بپذیرید و انجام دهید! تضمین می‌کنم که پشیمان نخواهید شد!

تمرین دوم: تمرین اعداد در بداهه گویی

تمرین‌های این بخش همگی به منظور بهبود مهارت‌های سخنرانی و بداهه گویی طراحی شده‌اند. هدف این تمرین افزایش سرعت ذهنی برای بداهه گویی می‌باشد.

روش انجام:

از یکی از دوستان یا آشنایان خود بخواهید که یک دنباله اعداد مضرب 3 را به شما بگوید، به طور شفاهی. این دنباله اعداد به صورت مثال می‌تواند شامل اعداد زیر باشد:

(6,4,7)

(2,7,5,0,6,3)

(5,8,9,1,7,2,0,6,3)

(2,5,9,8,1,9,6,1,4,0,5,2)

شما باید این اعداد را یکی‌یکی بخوانید و در ذهن خود ثبت کنید و سپس به صورت کلامی تکرار کنید. توجه کنید که در هنگام تکرار، باید اعداد را به صورت رقم به رقم بگویید.

تذکر: هدف این تمرین این نیست که شما اعداد را در حال حاضر حفظ کنید؛ بلکه شما باید بتوانید بعد از یک ساعت یا حتی 24 ساعت دوباره این دنباله اعداد را به یاد بیاورید.

تمرین این روند را می‌توانید با استفاده از کلمات نیز انجام دهید. به عنوان مثال:

(قندان، میوه، پتو)

(درخت، طناب، پنیر، جارو، معده، صندلی)

(ترمز، توافق، خرگوش، جنگل، هندوستان، اینستاگرام، عینک، موکت، شلوار)

(انقلاب، ساطور، آلبالو، گلدان، سی‌دی، لپ تاپ، چلوکباب، پنجره، کشمش، بطری، طوفان، رادیو)

هدف این تمرین افزایش هوش کلامی شماست، تا بتوانید عبارات یا لغات را که تازه شنیده‌اید، به یاد بیاورید و در مواقع نیاز به آنها، به سرعت ذهنی به آنها دسترسی داشته باشید.

تمرین بداهه گویی سوم: تصور یک موقعیت

تمرینی است که به شما کمک می‌کند تا در لحظات بداهه گویی، به مواجهه و برخورد مناسب با موقعیت‌های ناآشنا یا ناگهانی بپردازید.

روش اجرا:

برای این تمرین، چند شرایط مختلف را به یاد آورید و به صورت شفاهی با صدای بلند بگویید که در هر شرایط چه کاری انجام می‌دهید. به عنوان مثال، شرایط زیر را در نظر بگیرید:

موقع پس دادن لباسی که خریده‌اید و ایرادی در آن دیده‌اید و فروشنده آن را پس نمی‌گیرد.
ناگهان احساس می‌کنید که زمین لرزه اتفاق افتاده!
در مواجهه با مشکلات با مدیر یا همکارانتان در محل کار.
اگر کنار خیابان شخصی را ببینید که حالش بد شده است.
در صورتی که کیف شخصی را کسی دزدیده و در حال فرار است.
در مراسم ختم یکی از دوستان قدیمی، از شما بخواهند چند دقیقه‌ای در مورد او صحبت کنید.
زمانی که سلبریتی مورد علاقه‌تان را در خیابان ببینید.

و ده‌ها موقعیت دیگر!

مزایا:

انجام این تمرین به شما کمک می‌کند تا در مواجهه با موقعیت‌های ناگهانی، عملکرد بهتری داشته باشید. بداهه گویی به معنای این است که بتوانید به طور ناگهانی و به صورت یکهویی حرف بزنید یا در یک جمع سخنرانی کنید.

توصیه می‌شود توصیفات را به صورت واقعی و با صدای بلند انجام دهید تا احساس کنید که واقعاً در آن موقعیت حضور دارید. به عنوان مثال در موقعیت آخر، می‌توانید بگویید: “به لو می‌روم، ابراز علاقه می‌کنم و از او می‌خواهم با من عکسی به یادگار بگیرد و دو سوال درباره کار جدیدش از او بپرسم.”

انجام این تمرین باعث تقویت مهارت‌های بداهه گویی و تسلط بر موقعیت‌های ناگهانی در شما می‌شود.

تمرین بداهه گویی چهارم: در مورد چیزی فقط حرف بزن!

یک تمرین مفید برای تقویت مهارت بداهه گویی، این است که بدون توجه به ارتباطات مستقیم، در مورد یک شیء خاص حرف بزنید!

چجوری انجامش بدم؟

در این تمرین جالب، باید یک شیء را انتخاب کنید، سپس به مدت سه دقیقه بی‌وقفه (حتی با بیان چیزهای بی‌ربط!) درباره آن حرف بزنید. به عنوان مثال، یک لیوان را در پیش بگیرید و سپس سه دقیقه بدون وقفه (تاکید می‌کنم بدون وقفه) درباره آن صحبت کنید. در ابتدا ممکن است ایده‌ای به ذهنتان نرسد، اما به شما قول می‌دهم که با ادامه این تمرین پیوسته به مدت یک ماه، مهارت بداهه گویی‌تان به طرز قابل توجهی پیشرفت خواهد کرد.

مثلاً یک کارت بانکی را در دست بگیرید و درباره آن سه دقیقه هر چه به ذهنتان می‌رسد صحبت کنید. یا حتی هر شیء دیگری که در دسترستان است!

چرا انجامش بدم؟

این تمرین به شما کمک می‌کند تا در هر شرایطی و درباره هر موضوعی بی‌وقفه حرف بزنید. ذهن شما یاد می‌گیرد که در مواقع ناگهانی، توانمند به پردازش اطلاعات درباره چیزی که می‌خواهید در مورد آن حرف بزنید، بشود. این تمرین را امتحان کنید و نتیجه‌اش را مشاهده کنید!